Gọi vốn cộng đồng là gì?

Theo Wikipedia: gọi vốn cộng đồng (Crowdfunding) là một hình thức gây quỹ tập thể mà theo đó những cá nhân đóng góp tiền của họ, thường là thông qua Internet, để hỗ trợ cho các dự án hoặc sáng kiến do người khác hoặc tổ chức khác khởi xướng.

Có thể hiểu đơn giản gọi vốn cộng đồng là việc kêu gọi các khoản vốn nhỏ từ số lượng lớn các cá nhân, tổ chức đơn lẻ để tài trợ cho một dự án mới.

Ví dụ, khi bạn có một ý tưởng về một dự án khởi nghiệp mang lại lợi ích cho cộng đồng nhưng lại không đủ vốn, cũng đủ điều kiện vay vốn ngân hàng. Trường hợp này, bạn có thể nhờ vào các trang web hỗ trợ gọi vốn cộng động để trình bày ý tưởng và kêu gọi ủng hộ tài chính từ cộng đồng.

Đặc điểm

Kêu gọi vốn cộng đồng về bản chất đối nghịch với những phương thức gây vốn thông thường như nhà đầu tư thiên thần, quỹ đầu tư mạo hiểm hay ngân hàng. Hình thức này giúp doanh nghiệp có thể gọi vốn mà không phát sinh nợ hay phải chào bán vốn cổ phần.

Việc gọi vốn thường được thực hiện thông qua internet. Hiện nay, các doanh nghiệp thường gọi vốn trên các crowdfunding platforms hay các trang web gây quỹ cộng đồng. Nổi bật đó là các trang nước ngoài như Kickstarter hay IndieGoGo.

Nếu gọi vốn thành công, số tiền sẽ được dùng để thực hiện dự án và phát triển công ty. Trong trường hợp gọi vốn không thành công, số tiền ủng hộ sẽ được chuyển trả lại cho từng nhà đầu tư.

Việc gọi vốn cộng đồng cũng giúp tiếp thị dự án đến nhiều người hơn, đồng thời đánh giá mức độ ủng hộ của thị trường đối với dự án này.

Các hình thức gọi vốn cộng đồng

Hiện tại, có 5 hình thức crowdfunding phổ biến, gồm:

Ủng hộ dự án từ thiện (Donation-Based)

Đây là hình thức các tổ chức xã hội, tổ chức phi chính phủ khi vận động quyên góp giúp đỡ vùng thiên tai, người có hoàn cảnh đặc biệt hoặc trung tâm bảo trợ… Hình thức này không xét đến việc phải có quà tri ân, lợi nhuận hay cổ phần.

Nhận quà tri ân

Đây là hình thức gọi vốn hay được áp dụng cho các ý tưởng mới mẻ, độc đáo. Số tiền tài trợ từ nhà đầu tư được chia thành từng gói - tương ứng với một phần quà. Nếu dự án thành công, nhà đầu tư sẽ nhận được quà tri ân từ chủ dự án ngoài lợi nhuận (hay cổ phần).

Góp vốn cho vay

Hình thức này phù hợp cho các doanh nghiệp đã thành lập nhưng tài sản thế chấp không đủ thuyết phục ngân hàng nào. Vốn vay được lấy từ vốn góp của cộng đồng hoặc từ những người đã kinh doanh thành công từ hình thức này nhằm tạo ra dòng vốn luân chuyển lớn để giúp các doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Góp cổ phần (Equity-Based)

Hình thức crowdfunding này được thực hiện bằng phương pháp kêu gọi mua cổ phiếu của một công ty mới. Nếu công ty làm ăn có lãi, nhà đầu tư cũng được chia sẻ lợi nhuận.

Hình thức lai

Hình thức này thường bao gồm các hoạt động như: đóng góp từ thiện gửi quà tri ân, đóng góp cổ phần tặng thẻ thành viên giảm giá trọn đời hoặc gửi tặng quà cho những ai góp vốn cho công ty vay vốn làm ăn…

Các website gọi vốn cộng đồng phổ biến nhất

Theo The balance, hiện nay có 7 website kêu gọi vốn theo hình thức crowdfunding tiêu biểu nhất:

Kickstarter được The balance đánh giá là website tốt nhất về mặt tổng thể. Tính đến tháng 06/2020, công ty đã huy động được hơn 5 tỷ đô la với hơn 182.000 dự án được tài trợ kể từ khi thành lập vào năm 2009.

1. Indiegogo: đến với website này, người dùng có thể đầu tư theo hai dạng: tài trợ cố định (fixed funding) và tài trợ linh hoạt (flexible funding).
2. Causes là website tuyệt vời nhất dành cho các tổ chức phi lợi nhuận.
3. Patreon là website gây quỹ tốt nhất dành cho những người làm nghề sáng tạo (creators), ví dụ như: youtuber, podcaster và blogger).
4. GoFundMe đã có nhiều chiến dịch thành công, bao gồm Quỹ nạn nhân Las Vegas (11,8 triệu đô la) và Quỹ bảo vệ pháp lý của Time Up (24,2 triệu đô la). Đây được xem là website tốt nhất dành cho gây quỹ cá nhân.
5. Circle up đã giúp gây quỹ 260 triệu đô la cho 196 công ty khởi nghiệp. Công ty được đánh giá là nơi tốt nhất để crowdfunding cho vốn chủ sở hữu.
6. Lending Club: được The balance đánh giá là website crowdfunding tốt nhất dành cho khoản vay doanh nghiệp.