Thị trường tiền tệ là gì?

Thị trường tiền tệ là gì?

Thị trường tiền tệ (Money Market) là thị trường trao đổi các công cụ vốn ngắn hạn - có thời gian đáo hạn dưới 1 năm. Các công cụ vốn ngắn hạn thường là các khoản vay liên ngân hàng hoặc các chứng khoán ngắn hạn như tín phiếu kho bạc, chứng chỉ tiền gửi.

Phân loại thị trường tiền tệ

Căn cứ vào cơ cấu tổ chức thị trường tiền tệ

Thị trường tiền tệ được chia thành hai loại: thị trường tiền tệ sơ cấp và thị trường tiền tệ thứ cấp.

• Thị trường tiền tệ sơ cấp: là thị trường nơi các công cụ vốn được phát hành lần đầu.
• Thị trường tiền tệ thứ cấp: Là thị trường nơi diễn ra các giao dịch mua bán các công cụ nợ như trái phiếu đã phát hành ở thị trường sơ cấp.

Căn cứ vào các loại công cụ tham gia trên thị trường

Căn cứ vào các loại công cụ tham gia trên thị trường, thị trường tiền tệ được chia thành: Thị trường vay nợ ngắn hạn, thị trường trái phiếu ngắn hạn và thị trường các loại chứng từ có giá ngắn hạn khác:

• Thị trường vay nợ ngắn hạn: Là thị trường vay nợ giữa các ngân hàng thương mại dưới sự điều hành của ngân hàng trung ương.
• Thị trường trái phiếu ngắn hạn và thị trường các loại chứng từ có giả ngắn hạn khác như: kỳ phiếu thương mại, khế ước giao hàng, tín phiếu của các công ty tài chính, chứng chỉ tiền gửi tiết kiệm, kỳ phiếu ngân hàng..

Đặc điểm của thị trường tiền tệ

Thị trường tiền tệ không có quy định cụ thể và không chịu sự giám sát của bất kỳ cơ quan, tổ chức nào.

Thị trường tiền tệ mang tính toàn cầu hóa, giao dịch quy mô quốc tế thông qua mạng internet là chủ yếu.

Thị trường này tồn tại trong các phòng giao dịch tiền tệ, trong các ngân hàng nhà nước và ngân hàng thương mại trên toàn thế giới.

Thị trường là nơi trung gian giữa người vay và bên cho vay là các ngân hàng thương mại.

Thị trường tiền tệ chủ yếu thực hiện giao dịch mua bán những công cụ tài chính có thời gian đáo hạn trong vòng 1 năm, luân chuyển vốn ngắn hạn

Các công cụ của thị trường tiền tệ có tính thanh khoản cao, mang lại lợi tức, lãi suất, lợi nhuận cho nhà đầu tư.

Nghiệp vụ cơ bản của thị trường tiền tệ là quyền chọn kỳ hạn, đáo hạn, hoán đổi…

Chức năng của thị trường tiền tệ

Thị trường tiền tệ hoạt động sẽ có tác dụng khơi thông và cung ứng vốn ngắn hạn cho các chủ thể cần vốn ngắn hạn trong kinh tế, vì vậy người ta gọi thị trường tiền tệ là thị trường vốn ngắn hạn.

Phần lớn các ngân hàng, công ty sử dụng thị trường tiền tệ để thu hút các nguồn vốn ngắn hạn, còn đối với người đầu tư thì có độ an toàn cao, do giá chứng khoán ít biến động.

Thị trường mua bán tín phiếu kho bạc thường được tổ chức thành thị trường tập trung, và Ngân hàng Trung ương lấy tín phiếu kho bạc làm công cụ thị trường mở điều hành chính sách tiền tệ.

Hầu hết các nước đang phát triển đã áp dụng công cụ nghiệp vụ thị trường mở để bổ sung cho công cụ chính sách tiền tệ trực tiếp.

Thị trường chứng chỉ tiền gửi là thị trường phi tập trung, mua bán chứng chỉ tiền gửi giữa các ngân hàng thương mại.

Các công cụ của thị trường tiền tệ

• Tín phiếu kho bạc: là chứng khoán nợ ngắn hạn được nhà nước phát hành để lưu thông tiền tệ, cân đối thu chi ngân sách, chống lạm phát và thúc đẩy phát triển kinh tế sản xuất. Loại tín phiếu này có kỳ hạn dưới 1 năm và nhận lãi khi đáo hạn.
• Kỳ phiếu ngân hàng: là loại chứng khoán kỳ hạn 3 tháng, 6 tháng, 9 tháng đến 12 tháng được các ngân hàng thương mại và tổ chức tài chính phát hành để huy động vốn và thực hiện cho vay với đặc điểm là ít rủi ro và không chịu tác động nếu giá cả thay đổi.
• Chứng chỉ tiết kiệm: là công cụ vay nợ ngắn hạn cho ngân hàng bán cho người gửi tiền tiết kiệm với lãi suất cố định theo thỏa thuận và khi đáo hạn thì được hoàn trả hết mệnh giá ban đầu.
• Thương phiếu: là chứng chỉ có giá ghi nhận lệnh yêu cầu thanh toán hoặc cam kết thanh toán không có thêm điều kiện trong một thời gian nhất định. Người trả tiền có trách nhiệm thanh toán đúng hạn, không được trì hoãn.

Chủ thể tham gia thị trường tiền tệ

Các chủ thể tham gia trên thị trường tiền tệ bao gồm:

• Chính phủ: Tham gia với tư cách là nhà phát hành (Kho bạc Nhà nước phát hành tín phiếu), nhà quản lý.
• Ngân hàng Trung Ương: Điều tiết thị trường.
• Ngân hàng thương mại và tổ chức tài chính: Vừa thu nhận luồng tiền từ dân cư thông qua kênh tiết kiệm và tiền gửi của khách hàng, phát hành và mua bán lại các giấy tờ có giá, hoặc trên kênh thị trường mở. Đồng thời, chuyển hóa nguồn tiền này cho các doanh nghiệp, tổ chức kinh tế, hộ gia đình, các cá nhân có nhu cầu vốn kinh doanh dưới hình thức cấp tín dụng.
• Doanh nghiệp và tổ chức kinh tế: Tham gia thị trường với tư cách là người có nhu cầu về vốn kinh doanh.
• Cá nhân, tổ chức đoàn thể xã hội: Các chủ thể hội đủ điều kiện pháp nhân và có thu nhập cũng tham gia thị trường tiền tệ nhằm thỏa mãn các nhu cầu về vốn, giao dịch tiền tệ, mua bán giấy tờ có giá với các ngân hàng thương mại cùng những điều kiện nhất định.