Thiên nga đen là gì?

Thiên nga đen là gì?

Thiên nga đen (Black Swan) là thuật ngữ chỉ các hiện tượng kinh tế rất hiếm khi xảy ra và không thể dự đoán trước, mang lại những hậu quả tàn khốc cho nền kinh tế.

“Thiên nga đen” là một hình ảnh ẩn dụ, bắt nguồn từ cuốn sách cùng tên xuất bản năm 2007 của giáo sư Nassim Nicholas Taleb. Kể từ cuốn sách đó xuất bản, hình ảnh thiên nga đen đã trở thành một biểu tượng ám chỉ tất cả các sự kiện hiếm khi xảy ra nhưng một khi nó xuất hiện lại có tác động rất lớn.

Đặc điểm của sự kiện thiên nga đen

Theo mô tả của giáo sư Taleb, thiên nga đen là một sự kiện có các đặc điểm sau:

• Chúng vượt quá dự đoán bình thường, rất hiếm khi xảy ra, thậm chí cũng chưa chắc có khả năng nó có thể xảy ra;
• Một khi chúng xảy ra, thường kéo theo hậu quả rất thảm khốc;
• Các dữ liệu về hiện tượng thiên nga đen đã xảy ra trong quá khứ thường được các nhà phân tích sử dụng để đánh giá mức độ ảnh hưởng với hiện tại. Tuy nhiên, các suy đoán nhìn từ sự kiện quá khứ trên thực tế lại không thực sự giúp dự đoán “thiên nga đen” khi nào sẽ xảy ra.

Những sự kiện thiên nga đen trong quá khứ

Sự sụp đổ của thị trường nhà đất Mỹ trong cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008 là một trong những sự kiện thiên nga đen nổi tiếng gần đây. Sự kiện này có tầm ảnh hưởng toàn cầu, và chỉ có một vài người ngoại lệ có thể dự đoán nó sẽ xảy ra.

Cũng trong năm 2008, Zimbabwe có mức siêu lạm phát tồi tệ nhất trong thế kỷ 21 với tỷ lệ lạm phát cao nhất là hơn 79,6 tỉ phần trăm. Một mức lạm phát cao như vậy gần như không thể dự đoán và có thể dễ dàng hủy hoại tài chính của một quốc gia.

Bong bóng dotcom năm 2001 là một sự kiện thiên nga đen khác có sự tương đồng với cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008. Giai đoạn này, hệ thống Internet bắt đầu phát triển, các cổ phiếu thuộc các công ty lĩnh vực công nghệ được đầu cơ mạnh. Khi các công ty này sụp đổ, các quỹ đầu tư bị ảnh hưởng nặng nề và các nhà đầu tư phải gánh chịu rủi ro của sự sụp đổ giá.